Bitconinin Kısa Özeti

Bitcoin hakimiyeti, ilk kripto para olan BTC’nin tüm kriptoların toplam piyasa değerindeki payıdır. Bitcoin, 2009’da ortaya çıkmasının ardından uzun bir süre tek dijital varlık olmayı sürdürmüş, bu nedenle de doğal olarak kripto piyasasının tüm piyasa değerini oluşturmuştur. Fakat zamanla işler değişmeye başlamıştır. 2013’teki ilk altcoin dalgasıyla başka coinler de kripto piyasa değerine katkıda bulunmaya başlamıştır. Ether birimini yaratan ve Bitcoin’in en yakın rakibi olan Ethereum 2015 yılında ortaya çıkmış ve ardından 2017’deki ICO patlamasıyla BTC hakimiyeti daha da düşerek tüm zamanların en düşük değerine ulaşmıştır, fakat birkaç ay içinde toparlanarak ancak %50’nin üzerine çıkmayı başarmıştır. Günümüzde BTC hakimiyeti DeFi, NFT ve meta evren tokenlerinin yanı sıra 20.000’in üzerinde bitcoin olmayan kripto para karşısında en büyük rekabetini vermektedir.

Konuya Giriş

Dünyanın ilk kripto parası Bitcoin, Satoshi Nakamoto adıyla tanınan anonim bir geliştirici veya geliştirici topluluğu tarafından 2009’da halka sunulmuştur. O zamandan bu yana rakiplerin ortaya çıkmasına rağmen Bitcoin hala dünyanın en büyük ve en değerli kripto parası olmayı sürdürmektedir. Bitcoin’in altında yatan teknoloji, toplu olarak alternatif coinler veya altcoinler olarak bilinen binlerce yeni kripto paranın geliştirilmesine ilham vermiştir.

Bitcoin’in dijital varlıkların geri kalanına karşı duruşu son derece önemli olmayı ve genel anlamda kripto piyasasının durumunun göstergesi olmayı sürdürmektedir. Yatırımcı ve analistler, Bitcoin’in geniş çapta kripto piyasasına kıyasla piyasa değerini ölçmek için Bitcoin hakimiyeti ya da diğer adıyla BTC hakimiyeti adında bir oran kullanır.

Bitcoin Egemenliği Nedir?

BTC hakimiyeti, Bitcoin’in kripto piyasasının toplam değerindeki payıdır. Toplam kripto para piyasa değerinin BTC’nin piyasa değerine bölünmesiyle hesaplanır.

Peki bu oran neden önemlidir? Yatırımcılar, yıllardır BTC hakimiyetini altcoinlerin Bitcoin’e karşı bir yükseliş mi yoksa düşüş trendinde mi olduğunu anlamak için kullanmaktadır. Örneğin, popüler bir teoriye göre altcoinler yükseliş trendindeyse kripto piyasası bir boğa piyasasına girmek üzeredir. Buna örnek olarak 2017’de BTC hakimiyetindeki ciddi bir düşüşün altcoin fiyatlarının hızla artacağının (BTC fiyatının düşmesi yerine) sinyalini vermesi ve eş zamanlı olarak tüm piyasanın bir boğa evresine girmesi verilebilir.

Tek Kripto Paradan Binlercesine

2011’de ilk altcoin olan Litecoin doğmuş ve Forbes dergisi tarafından “Bitcoin yılı” olarak adlandırılan 2013’te de piyasaya giren yeni altcoinlerin sayısı hızla yükselmiştir. Mayıs 2013’te kripto piyasasında Litecoin (LTC) ve Ripple’ın XRP’si de dahil olmak üzere en az on token yer almıştır.

Aynı zamanda, daha çok sayıda yatırımcının dijital varlık dünyasını ilk kez keşfetmesiyle Bitcoin’in fiyatı da hızla yükselmiştir. Bununla birlikte, piyasaya yeni giren birkaç rakip olmasına rağmen BTC hakimiyeti bu dönemde %95 civarında kalmayı başarmıştır.

Ethereum’un doğuşu

2015’te Vitalik Buterin ve bir grup geliştirici Ethereum (ETH) ağını kullanıma sunmuştur. Para transferi gibi finansal hizmetlerin ötesinde daha fazla kullanım alanına imkan tanıyan bir blockchain olarak Bitcoin’e rakip olmayı hedeflemiştir. Ethereum’un yerel tokeni etherin (ETH) rekabetinden etkilenmeyen Bitcoin, kripto piyasasının yaklaşık %90-95’ini oluşturmaya devam etmiştir. Falat işler 2017’de ilk coin arzı (ICO) patlamasının başlangıcıyla değişmeye başlamıştır.

ICO patlaması

İlk aşamalardaki kripto projeleri için popüler bir kitle fonlaması yöntemi olan ilk coin arzları (ICO) 2017-2018 yıllarında öne çıkan bir trend haline gelmiştir. Bu dönemde yaklaşık 2.000 farklı ICO düzenlenmiş ve toplam 10 milyar USD’nin üzerinde fon toplanmıştır. Fonlar Bitcoin’den o dönemde ortaya çıkan daha yeni altcoinlere aklamaya başlamıştır. Bazı yatırımcılar cazip fakat henüz kanıtlanmamış kullanım alanlarına inanırken diğerleri ise dramatik fiyat dalgalanmalarından kar etmekle daha fazla ilgilenmiştir.

Altcoin rekabetinin benzeri görülmemiş şekilde artması, Bitcoin hakimiyetinin ilk kez önemli ölçüde düşmesiyle sonuçlanmış, Ocak 2018’de Bitcoin hakimiyeti yaklaşık %37 ile tüm zamanların en düşük değerine gerilemiştir.

2018 kripto kışı

ICO patlaması kriptoya büyük bir ilginin yönelmesine neden olsa da nihayetinde kısa sürmüştür. Yatırımcılar birçok ICO projesinin önemli temellerden yoksun olduğunu veya tartışmalı iş uygulamalarına sahip olduğunu fark etmiştir. Bazı projeler, ABD ve diğer yetkililer tarafından yasal düzenlemelere yönelik incelemelerin hedefi haline gelmiştir. Olumsuz duyarlılıktaki bu artış sonunda tüm sektöre sirayet ederek kripto piyasasının tamamını uzun bir fiyat gerilemesi ve durgunluk dönemine sokmuştur.

Bitcoin’in kendini toparlaması

Birçok altcoinin değer kazanması ve yatırımcıların ICO’larda yaşadığı hayal kırıklığının ardından BTC hakimiyeti 2018’in son aylarında kademeli olarak %50’nin üzerine çıkmıştır.

2019’da Bitcoin’in fiyatı hafifçe canlanarak yıl sonunda 7.000 USD’ye ulaşırken, BTC hakimiyeti de Eylül ayında yaklaşık %70 ile zirveye ulaşmıştır. Fakat dijital varlık, COVID-19 pandemisi 2020’de dünyayı vurana kadar nispeten hareketsiz kalmayı sürdürmüştür.

COVID piyasası

COVID’den kaynaklanan kısa bir düşüşün ardından 2020’nin başında kripto piyasası rekor kıran bir boğa sezonuna girmiştir. Eş zamanlı olarak BTC hakimiyeti, Ocak 2021’de %72 ile 2017’den bu yana en yüksek değerine ulaşmış, fakat 2021’in ortalarında %39’a gerilemiştir.

Pandemiyle birlikte birçok kişi sıkılmış ve evde kapalı kalmış haldeyken zaman geçirmek için günlük alım satıma ve yatırıma yönelmiştir. Bu arada, pandeminin ekonomik gerilemesini durdurmak için dünyanın her yerinde devletler zor durumdaki ekonomilerini canlandırmak amacıyla maddi yardımda bulunmaya başlamıştır. Bireysel alım satım yapanlar, bu fonların önemli bir bölümünü ilk kez hisse senedi, forex ve kripto piyasasına yatırmıştır.

2020’nin ikinci yarısında medyanın kriptoya yönelik ilgisiyle birlikte altcoinler gitgide daha cazip fakat bireysel yatırımcılar, özellikle de hızla kazanç elde etmeyi amaçlayan yeni kullanıcılar için aynı zamanda riskli de bir seçenek haline gelmiştir. Örneğin, shiba inu’nun (SHIB) fiyatı 2021’de yüzde 40 milyonun üzerinde artmıştır.

Dahası, çoğunlukla Ethereum ve Solana (SOL) gibi rakip blockchainler üzerinde yer alan merkeziyetsiz finans (DEFI) ve NFT’ler gibi inovasyonların hızla büyümesi de Bitcoin’in pazar payının daha büyük bir bölümünü kaybetmesinde etkili olmuştur. Örneğin Solana’nın fiyatı, altta yatan teknolojisinin kurumsal ve bireysel yatırımcıların dikkatini önemli ölçüde çekmesinin ardından 2021’de 1,50 USD’den tüm zamanların en yüksek değeri olan 250 USD’ye ulaşmıştır.

O zamandan beri BTC hakimiyeti %50’nin üzerine çıkmakta zorlanmaktadır. BTC hakimiyetinin son dönemdeki yavaş artışı, Ethereum’un proof of stake’e uzun süredir beklenen geçişi ETH 2.0 ve devam etmekte olan ayı piyasası ile de ilişkilidir.

Kripto Paralar İçin Son Söz

Son yıllarda, altcoin piyasasındaki büyüme Bitcoin’in piyasa payını düşürmüştür. Yalnızca birkaç rakibin olduğu ilk yılların aksine Bitcoin artık DeFi tokenler, gitgide popülerleşen NFT sektörü ve binlerce diğer kripto para ile rekabet halindedir.

Yine de Bitcoin, piyasa değeri bazında hala lider kripto paradır ve BTC’nin hakimiyeti yakın zamanda azalacakmış gibi gözükmemektedir. Öncelikle, birçok yatırımcı Bitcoin’i sınırlı arzı nedeniyle bir değer saklama aracı olarak görmektedir — “dijital altın” takma adı da buradan gelir.

En önemlisi de Bitcoin’in sektörün ilk kripto parası olarak statüsü ona dijital varlık piyasasında bir rekabet avantajı sağlamaktadır. Fakat tarih, daha iyi bir seçeneğin ortaya çıkması durumunda ilk olmanın getirdiği avantajın çok uzun soluklu olmayacağını da göstermiştir. Bitcoin’in bugüne kadar kripto piyasasındaki hakimiyetine sahip olabilecek başka bir kripto paranın ortaya çıkıp çıkmayacağını bize ancak zaman gösterecektir.